Manhaj Hamka terhadap Israiliyyat

2.4 Manhaj Hamka terhadap Israiliyyat

Israiliyyat merupakan kata plural daripada Israiliyyah. Ia merupakan perkataan yang dinisbahkan kepada Nabi Yaakub as. Namun dari segi istilahnya, Israiliyat bermaksud segala berita yang bersumberkan daripada Bani Israil samada yang dipetik daripada Taurat, Asfar, Talmud dan sebagainya[1]

Walaubagaimanapun para ulama telah memperluaskan pengertian Israiliyyat kepada semua perkara yang dianggap tidak berasas samada ia berbentuk dongeng dahulu kala  yang boleh jadi asalnya bersumberkan Yahudi atau Nasrani atau sumber-sumber lain. Oleh kerana kebanyakan cerita yang diterima bersumberkan sumber Yahudi, maka lafaz Israiliyyat lebih sesuai digunakan.[2]

Hamka juga seperti Ibn Kahtir, cukup berhati-hati dalam masalah Israiliyat. Beliau meriwayatkan kisah Israiliyat yang dirujuk daripada ahli tafsir besar seperti Ibn Kathir dan Ibn Abu Hatim dengan penilaian dan pertimbangan yang cukup ketat. Dalam soal ini beliau banyak berpegang dengan pendapat Ibn Kathir sepertimana katanya: “Ibn Katsir menulis dalam tafsirnya […] dan beberapa cerita lain yang ditulis oleh beberapa penafsir, sebagian besar adalah cerita-cerita yang bernada israiliyat; mana yang sesuai dengan yang kita terima dari Nabi s.a.w. yang ma‘shum niscaya kita terima. Kalau tidak sesuai, tentu kita tolak. Mana yang tidak ada persesuaian atau perbedaan niscaya tidak lantas kita benarkan atau kita dustakan, akan tetapi biarkan terletak begitu saja…adapun jalan yang selalu kita tempuh dalam tafsir ini ialah mengenyampingkan sebagian dari cerita-cerita Israiliyat itu, karena sangat membuang-buang tempoh. Karena cerita-cerita terlalu banyak mengandung kebohongan yang beredar di antara mereka. “[3]

Mana-mana cerita yang pelik dan bertentangan dengan nas atau pun akal akan ditolaknya sekalipun riwayat berkenaan dikatakan berasal daripada sahabat. Tegasnya, Hamka mempunyai persamaan dengan Ibn Kathir dalam masalah ini

---

[1]Ramzi Nakna’ah, al-Israiliyyat wa Atharuha fi Kutub al-Tafsir, Dar al- ‘Ilm & Dar al-Diya, Beirut & Dimasyq, (t.thn.), hlm.70-71. Mohd Sukki Othman, IlmuTafsir, Open University Malaysia, Selangor, 2011, hlm.119-120. Abu Syuhbah, Muhammad bin Muhammad,  al-Israiliyyat wa al-Maudu’at fi Kutub al-Tafsir, Maktabah Sunnah, (t.tmpt), (t.thn.), hlm. 12. Al-Zahabi, Muhammad Husayn, al-Israiliyyat fi al-Tafsir wa al-Hadith, Maktabah Wahbah, Qaherah, (t.thn.), hlm.13-15

[2] Mohd Sukki Othman, IlmuTafsir, Open University Malaysia, Selangor, 2011, hlm.120. al-Zahabi,  Muhammad Husayn, al-Israiliyyat fi al-Tafsir wa al-Hadith, Maktabah Wahbah, Qaherah, (t.thn.), hlm.13-15. http://almadanii.multiply.com/journal/item/23?&show_interstitial=1&u=%2Fjournal%2Fitemhttp://makalah85.blogspot.com/2008/11/israiliyyat.html

[3] Hamka, Tafsir al-Azhar. Singapura: Pustaka Nasional, 1990, jil. 6, juzu’ 17, h. 4586-7 (surah al-Anbiya’).