2.3 Pendapat
Ulama 4 Mazhab Dalam Masalah Pemindahan Keluar Dana Zakat
2.3.1
Hanafiyyah[1]
Golongan Hanafiyyah mengatakan bahawa
perbuatan memindahkan zakat ke tempat lain hukumnya makruh karahah tanzih. Walaubagaimanapun terdapat pengecualian
terhadap hukum makruh itu. Di antaranya ialah:
1) jika perbuatan itu dilakukan untuk
diagihkan kepada kaum kerabatnya yang berhajat menerimanya untuk menampung
keperluan mereka
2) terdapat suatu kaum atau penduduk
di kawasan yang lebih memerlukannya
3) perbuatan memindahkan harta zakat
tersebut member manfaat kepada kaum muslimin
4) perbuatan memindahkan zakat
dilakukan dari sesebuah negara yang bermusuh dengan Islam (dar al-harbi) kepada
negara Islam
5) kepada penuntut ilmu. Contohnya
zakat yang dipungut di Malaysia dibahagikan kepada penuntut ilmu di timur tengah
dan sebagainya
6) zakat dikeluarkan sebelum sampai
haulnya
Walau bagaimanapun jika seseorang yang
ingin mengeluarkan zakatnya tetapi ingin memindahkan zakatnya keluar dari
kawasannya, ianya masih berada dalam radar perbuatan yang tidak diharamkan kerana
harta itu adalah miliknya. Tegasnya perbuatan tersebut hanyalah makruh karahah tanzih[2]
2.3.2
Malikiyyah
Golongan Malikiyyah pula berpendapat bahawa tidak harus memindahkan zakat
lebih dari had yang boleh diqasarkan solat. Maknanya harta tersebut tidak boleh
dibawa keluar daripada kawasan pungutan dalam jarak yang dibolehkan untuk qasar
solat.Jarak qasar solat ialah 89KM.[3]
2.3.3
Syafiiyyah
Ulama al-Syafiiyyah berpendapat bahawa yang azharnya perbuatan memindahkan zakat
keluar daripada kawasan pungutan adalah ditegah. Harta tersebut wajib diagihkan
kepada asnaf di dalam kawasan pungutan sebagaimana yang terdapat di dalam hadis
Muaz. Jika tidak terdapat asnaf di dalam kawasan pungutan, harta tersebut
hendaklah diagihkan kepada kampung atau pekan yang paling hampir yang terdapat
di dalamnya asnaf[4]
Imam Syafie di dalam kitabnya al-Umm menegaskan bahawa apabila zakat
dipungut daripada sesuatu kaum, dana berkenaan hendaklah diagihkan di dalam kawasan
mereka. Harta tersebut tidak boleh dipindahkan keluar kawasan sehinggalah tiada
lagi mereka yang berhak menerimanya wujud di dalam kawasan pungutan itu
al-Muzani pula menukilkan di dalam mukhtasarnya bahawa tidak boleh
dikeluarkan harta zakat berkenaan daripada kawasan yang dipungut sedangkan
terdapat golongan yang berhak menerima berada di dalam kawasan berkenaan
Imam al-Mawardiy semasa memberikan syarahan terhadap nas ini di dalam
kitabnya mengatakan bahawa terdapat 2 pendapat Imam Syafie di dalam masalah ini
iaitu pendapat yang mengharuskan pemindahan harta zakat keluar kawasan dan satu
lagi pendapat mengatakan tidak harus. Kedua-dua pendapat ini merupakan pendapat
baru (al-qawl al-jadid). Pendapat
kedua Imam Syafie ini diriwayatkan dengan jalur selain daripadan kitab al-Umm.[5]
Imam al-Haramayn al-Juwayniy pula mengatakan bahawa dalam masalah
memindahkan harta zakat, terdapat 2 pendapat. Yang pertama mengharuskannya
berdalilkan kepada keumuman ayat 60 al-Taubah. Sementara pendapat kedua pula
mengatakan tidak harus berdalilkan kepada hadis Muaz
Imam al-Nawawi semasa menghuraikan permasalahan ini pula berkata
memindahkan harta zakat keluar daripada kawasan pungutan dalam keadaan
terdapatnya mustahiq di dalam kawasan
berkenaan hukumnya haram. Namun kewajipan zakat berkenaan tidak gugur samada
pemindahan tersebut dilakukan dalam jarak yang melebihi qasar solat atau pun
tidak. Beliau menegaskan lagi bahawa ada 2 pendapat dalam masalah pemindahan
keluar harta zakat dan yang azhar ialah dilarang.
2.3.4 Hanabilah
Golongan Hanabilah
pula berpendapat bahawa tidak harus memindahkan zakat keluar dari kawasan
pungutannya dalam jarak qasar solat (89KM). harta tersebut hendaklah diagihkan
di dalam kawasan yang dipungut dalam radius jarak yang boleh diqasarkan solat
(89KM). Namun sebaik-baiknya harta tersebut cuba diagihkan kepada mereka yang
berhak menerimanya yang berada dalam kampung atau dusun yang berdekatan. Jika
tidak terdapat golongan yang berhak menerimanya di dalam kampung yang sama,
harta tersebut bolehlah diagihkan melangkaui kampung atau pekan seterusnya
dengan syarat jangan melebihi jarak yang dibolehkan qasar solat[6]
Ibn Quddamah berkata bahawa tidak harus memindahkan harta zakat keluar
dari kawasan pungutannya setakar jarak yang dibolehkan mengqasar solat[7]
[1] al-Zuhailiy, Wahbah, al-Fiqh al-Islamiy Wa Adillatuh, Dar
al-Fikr, Beirut, jil.2, hlm.892-893, Muhammad Bakr Ismail, al-Fiqh al-Wadih Min al-Kitab Wa al-Sunnah
Ala al-Mazahib al-Arbaah, Dar al-Manar, Kaherah, Jil.1, hlm511 Mujaini
Tarimin, Zakat Menuju Pengurusan
Profesional, Utusan Publications & Distributors, Selangor, hlm. 83-84
[3] al-Zuhailiy, Wahbah, al-Fiqh al-Islamiy Wa Adillatuh, Dar
al-Fikr, Beirut, jil.2, hlm.729-730, Muhammad Bakr Ismail. al-Fiqh al-Wadih Min al-Kitab Wa al-Sunnah
Ala al-Mazahib al-Arbaah. Dar al-Manar. 1997. Kaherah. Jil.1
[5] al-Mawardi, Ali bin Muhammad bin
Habib, al-Ahkam al-Sultaniyyah Wa
al-Wilayat al-Diniyyah, al-Maktab al-Islamiy, Kaherah, hlm.76
Tiada ulasan:
Catat Ulasan